یکی از سوالات رایج مردم این است که علائم ابتلا به دیسک کمر چیست؟ آیا این علائم در پاها هم نمود پیدا می کند؟ در این مقاله سعی بر این داریم از علائم دیسک کمر در پا ها صحبت کنیم.

برای بسیاری از بیماران با درد ناحیه پایینی پشت، سیاتیک، درد پشت پاها، یا ضعف ماهیچه های انتهایی بیرون زدگی (فتق) دیسک ستون فقرات تشخیص داده می شود (این وضعیت همچنین با عنوان فشردگی یا پارگی دیسک نیز شناخته می شود).

اعصاب اطراف ستون فقرات به قدری به آسیب و فشار حساس اند که یک تغییر در موقعیت دیسک یا آسیب فیزیکی به خود دیسک، می تواند سبب ناراحتی خفیف تا شدید گردد.

درمان این نوع از درد پا و نواحی پایینی پشت به نوع فتق دیسک و شدت آن بستگی دارد اما یک ارزیابی پزشکی زودهنگام می تواند به تضمین نتیجه بهتر کمک کند. بنابراین، یکی از مهمترین علائم فتق دیسک کمر، گسترش درد به پاها است. در این مقاله سعی می کنیم به دلیل اهمیت این نوع علائم دیسک کمر در پا ها، آن را مورد بررسی قرار دهیم. 

دیسک کمر چیست؟

دیسک های ستون فقرات مانند یک ضربه گیر بین مهره های فقرات عمل می کند. این دیسک ها از یک لایه سخت بیرونی (Annulus fibrosis) که یک هسته ژله ای نرم را در بر گرفته (nucleus pulposus) تشکیل شده اند.

وقتی یک دیسک آسیب می بیند، می تواند تا بیش از محدوده طبیعی خود متورم گردد و اعصاب نخاعی نزدیک به خود را تحریک کند. در موارد شدیدتر، پوسته ی Annulus fibrosis می تواند ضعیف گردد یا پاره شود و باعث بیرون ریختن ماده ژله ای موجود در هسته گردد.

این مساله می تواند سبب فشرده شدن نخاع یا اعصاب نخاعی گردد. این اعصاب ممکن است نتوانند به درستی کار کنند و در نتیجه ممکن است سیگنال های غیر طبیعی به مغز بفرستند و یا از مغز دریافت کنند.

رایج ترین فتق قسمت های پایینی پشت، در ناحیه کمر، 5 مهره نزدیک به انتهای ستون فقرات، رخ می دهد (پزشکان این مهره ها را از بالا تا پایین L1-L5 می نامند.).

یکی از دلایلی که درد ناشی از آسیب به این ناحیه از ستون فقرات می تواند بسیار ناتوان کننده باشد، این است که این آسیب ممکن است عصب سیاتیک، که از قسمت های پایینی نخاع به سمت پاها می رود، را هم تحریک کند. 

عصب سیاتیک بزرگترین عصب در سیستم اعصاب محیطی ست که مغز و نخاع را به سایر بخش های بدن متصل می کند.

یک یا چند عامل به طور کلی در ایجاد فتق دیسک نقش دارند، از جمله تحلیل رفتن وابسته به سن، اضافه وزن / چاقی، ضربه، کم تحرک بودن (سبک زندگی بی تحرک) و فشار بیش از حد به ستون فقرات.

علائم دیسک کمر در پاها

یکی از مهمترین علائم فتق دیسک کمر، گسترش درد به پاها است. اکثر بیماران از انتشار درد به پاها و اندام تحتانی شکایت دارند. اگر یکی از اعصاب کمری به دلایل مختلف مانند فتق دیسک کمر آسیب ببیند، کار عصبی در پاها مختل می شود و بیمار احساس درد شدید در پاها و کمر درد می کند.

علائم دیسک کمر در پا ها شامل: کهیر در پاها، احساس سرما و گرما در پاها، احساس گرفتگی عضلات در پاها، بیهوشی و ضعف جدی در پاها است. همانطور که گفته شد، فرد مبتلا به فتق دیسک کمر، ابتدا درد را در ناحیه کمر احساس می کنید و اگر اعصاب درگیر باشند، درد به باسن، ران ها و حتی پشت زانو گسترش می یابد. در واقع، هرچه تعداد اعصاب بیشتر باشد، درد عمیق تر است و ممکن است از زانو عبور کرده و به پشت پاشنه و انگشتان پا برسد.

نشانه های دیسک کمر

وقتی اعصاب کمری بیشتر تحریک می شوند، ممکن است همه این علائم با علائمی مانند کهیر، سوزن سوزن شدن و بی حسی همراه باشد. هنگامی که فرد شروع به راه رفتن یا ایستادن طولانی مدت می کند، این علائم شدیدتر می شود. در این حالت بیمار احساس خشکی و درد شدید، سرما یا گرما در پاها می کند و تعادل خود را از دست می دهد.

درد و علائم مرتبط دیسک کمر

درد نواحی پایینی پشت، بخاطر تحریک اعصاب، اسپاسم (انقباض) احتمالی عضلات و التهاب، یکی از رایج ترین علائم فتق است. رادیکولوپاتی، که به سیگنال ها (پیام ها)ی غیر طبیعی اعصاب مرتبط است، نیز رایج است. علائم شامل موارد زیر است:

درد شوک الکتریکی: فشار به عصب می تواند سبب احساس غیرطبیعی، که معمولا به عنوان درد شوک الکتریکی شناخته می شود، گردد. برای فتق در ناحیه کمری، شوک ها در طول یک یا هردو پا حس می شوند.

گزگز و بی حسی: بیماران غالبا احساس غیرطبیعی دارند مثل گزگز، بی حسی، یا درد و سوزن سوزن شدن در طول یک یا هردو پا.

ضعف عضلات: پیام های عصبی که از مغز می رسد، ممکن است دچار تداخل شوند و ضعف غضلات ناحیه پایینی بدن را ایجاد کنند

مشکلات شکمی یا مثانه ای: این نشانه ها از این جهت اهمیت دارند که ممکن است از علایم سندروم Cauda equine، یک وضعیت نادر که از طریق فتق دیسک بین مهره L5 و اولین مهره ساکروم (خاجی) بوجود می آید، باشند.

نکته:

اگر درد پشت پای شما با مشکل در ادرار کردن یا حرکات شکمی همراه است یا دچار بی حسی اطراف مقعد شده اید، فورا به پزشک مراجعه کنید. این یکی از علائم دیسک کمر و یک موقعیت اورژانسی پزشکی ست.

تشخیص دیسک کمر

غالبا یک متخصص ستون فقرات بخاطر درد پشت یا پا، با تست میزان حساسیت، قدرت عضله، و رفلکس، می تواند فتق دیسک را تشخیص دهد. عکس برداری رزونانس مغناطیسی (MRI) هم معمولا برای کمک به این پروسه استفاده می شود.

استفاده از MRI چالش های مخصوص به خود را به همراه دارد با این حال بخاطر اینکه می تواند فتق دیسک و سایر ناهنجاری ها را بویژه در بزرگسالان نشان دهد، مورد استفاده قرار می گیرد. ضمنا احتمال دارد که هیچ یک از این ناهنجاری ها ارتباطی با علایم درد ناحیه پایینی پشت نداشته باشند.

تشخیص و ارائه برنامه درمانی فتق دیسک باید با ترکیبی از علائم بیمار، مشاهدات بالینی و نتایج عکس برداری انجام گیرد.

تشخیص بیماری دیسک کمر

درمان درد مرتبط با فتق دیسک

اکثر علائم فتق دیسک، خود به خود طی 4-6 هفته ازبین می روند. با این حال مردم معمولا برای درد شدید نواحی پایینی پشت، به دنبال راهکار پزشکی اند. بویژه وقتی پس از چند روز بهبودی در درد رخ نمی دهد.

درد نواحی پایینی پشت، به طور کلی با موارد زیر به صورت محافظه کارانه (با احتیاط) درمان می شود:

جراحی تنها زمانی توصیه می شود که درمان های محافظه کارانه پس از هفته یا بیشتر، اثرگذار نباشد، فرد به خاطر آسیب به اعصاب دچار ضعف قابل توجه عضلات شده باشد؛ یا زمانی که عملکرد حرکتی فرد، به خطر افتاده باشد.

کلام آخر:

درد مناطق پایینی پشت می تواند آزاردهنده و ناتوان کننده باشد، اما بدانید که درمان پزشکی برای فتق دیسک کمری به علائم مخصوص شما، مدت زمان بروز علائم و پیش بینی روند بیماری بستگی دارد. 

درمان های ساده غالبا موثرند اما برخی شرایط ممکن است نیازمند درمان های تهاجمی تر باشند. بویژه اگر درد درحال پیشرفت (بدتر شدن) باشد. اگر چنین است بهتر است توسط پزشک معاینه شوید.

دکتر حسام عبدالحسین پور متخصص جراحی دیسک کمر و گردن

موضوعات مرتبط
آیا این مطلب مفید بود؟ به اشتراک بگذارید
جدیدترین مقالات
بیماری نورالژی سه قلو از آن دسته بیماری هایی است که با درد شدید در ناحیه ی صورت خود را نشان می دهد. در…
جراحی ستون فقرات و جراحی دیسک کمر از جراحی هایی است که بسیار به تبحر جراح دیسک کمر متکی می باشد. در این مقاله…
سوالی که بسیار مراجعین از ما می پرسند این است که آیا راه رفتن به بهود درد دیسک کمر کمک می کند؟ در این…

از دکتر بپرسید