درد پشت سر، می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. سر درد ممکن است ناشی از یک آسیب جزئی بوده و یا می تواند از علائم وجود مشکلات و بیماری های دیگری باشد. نوع و محل درد، در تشخیص علت سردرد اهمیت زیادی دارد. سردرد های شدید و مکرر معمولا به درمان نیاز دارند. در ادامه مطلب، درمان سريع درد پشت سر را توضیح خواهیم داد.
علت درد پشت سر
درد پشت سر ممکن است علت مشخصی نداشته باشد. پنج مورد از شایع ترین علت های درد در پشت سر عبارت اند از:
- سردرد های تنشی
- میگرن
- سردرد های ناشی از مصرف بیش از حد دارو ها یا سردرد های برگشتی
- نورالژی پس سری
- سردرد های ناشی از ورزش کردن
1- سردرد های تنشی:
سردرد های تنشی معمولاً باعث درد در ناحیه پیشانی می‌شوند، اما این سردرد ها شایع ترین علت درد در پشت سر نیز می باشند. این سردرد ها ممکن است تا 7 روز ادامه داشته باشند و یا مختصر بوده و مدت کوتاهی (برای مثال 30 دقیقه) طول بکشند.
علائم سردرد های تنشی عبارت اند از:
- احساس فشار در پشت یا جلوی سر
- درد خفیف تا متوسط و حتی گاهی شدید .
- نداشتن حالت تهوع و یا استفراغ
سردرد با ورزش کردن بدتر نمی شود
2- میگرن:
سردرد های میگرنی یکی از شایع ترین سردرد های عودکننده اند، که اغلب از دوران کودکی شروع شده و با افزایش سن، شدت و دفعات بروز آن نیز افزایش می‌یابد. به طوری که در بزرگسالی (به خصوص در زنان 35 تا 45 ساله) ممکن است چندین بار در هفته اتفاق بیفتد.
علائم شایع میگرن شامل موارد زیر می باشد:
- درد شدید و ضربان دار در یک طرف سر
- حالت تهوع و استفراغ
- اختلال در بینایی
- حساسیت به نور، صدا و بو
- حساسیت به لمس عضلات و پوست
- تداوم سردرد از چند ساعت تا چند روز
- بدتر شدن سردرد با انجام فعالیت بدنی
3- سردرد های ناشی از مصرف بیش از حد دارو ها یا سردرد های برگشتی:
سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو ها (MOH) ممکن است در صورت استفاده بیش از حد از دارو های مسکن ایجاد شود. این سردرد ها به عنوان سردرد های برگشتی نیز شناخته می شوند. استفاده گاه به گاه از دارو های مسکن هیچ گونه مشکلی ایجاد نمی کند. اما استفاده طولانی مدت و بیش از 2 یا 3 بار در هفته از آنها، ممکن است منجر به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو یا سردرد برگشتی شود.
علائم اصلی این سردرد ها عبارت اند از:
- سردرد های مداوم (تقریبا هر روز)
- بدتر شدن سردرد هنگام بیدار شدن از خواب
- بروز سردرد پس از قطع مصرف دارو های مسکن
4- نورالژی پس سری:
نورالژی پس سری نوعی سردرد نادر است که از قاعده گردن شروع شده و تا پشت سر و پشت گوش ها انتشار می یابد. این نوع سردرد ممکن است ناشی از آسیب یا تحریک اعصاب پس سری باشد که از پشت گردن تا قاعده جمجه امتداد دارند. آسیب یا تحریک این اعصاب ممکن است ناشی از برخی بیماری های زمینه ای، کشیدگی گردن و یا سایر عوامل ناشناخته باشد. سردرد های نورالژی پس سری ممکن است شدید باشند.
علائم دیگر این سردرد ها شامل موارد زیر است:
- سردرد ضربان دار و مداوم
- درد های شدید لحظه ای (تیر کشیدن) به طور متناوب
- درد اغلب در یک طرف سر وجود دارد و می تواند با حرکت دادن گردن ایجاد شود.
- حساسیت به لمس در پوست سر
- حساسیت به نور
5- سردرد های ناشی از ورزش کردن
سردرد های ناشی از ورزش کردن به دنبال فعالیت بدنی شدید ایجاد می شوند. این سردرد ها به طور ناگهانی هنگام ورزش کردن و یا بلافاصله پس از آن شروع شده و به سرعت شدت می یابند. فعالیت های مختلفی (از وزنه برداری یا دویدن گرفته تا رابطه جنسی و زور زدن در توالت) ممکن است منجر به بروز این سردرد ها شوند. علائم این سردرد ها شامل درد ضربان دار در دو طرف سر است، که می تواند از 5 دقیقه تا 2 روز طول بکشد. همچنین ممکن است علائمی شبیه میگرن نیز ایجاد شود.
راهکار های ساده برای درمان سريع درد پشت سر
استفاده از کمپرس سرد
در سردرد های میگرنی، استفاده از یک کمپرس سرد یا کیسه یخ به کاهش سردرد کمک می کند. دوش آب سرد نیز می تواند در کاهش سردرد موثر باشد. کمپرس سرد را به مدت 15 دقیقه بر روی پیشانی خود قرار داده و سپس 15 دقیقه بردارید و این کار را چند بار تکرار کنید.
استفاده از کمپرس گرم
در سردرد های تنشی، استفاده از یک کمپرس گرم به کاهش سردرد کمک می کند. برای این کار می توانید یک کمپرس گرم را روی گردن یا پشت سر خود قرار دهید. دوش آب گرم نیز می تواند برای کاهش سردرد کمک کننده باشد.
کاهش فشار روی پوست سر یا سر
افرادی که مو های خود را دم اسبی می بندند، ممکن است دچار سردرد شوند. این گونه سردرد ها که ناشی از یک فشار خارجی است، ممکن است با پوشیدن کلاه، هدبند و یا حتی یک عینک شنای خیلی تنگ نیز ایجاد شوند.
پرهیز از قرار گرفتن در نور زیاد
نور خیلی روشن و حتی نور صفحه نمایش کامپیوتر و تلفن همراه نیز می تواند منجر به سردرد های میگرنی شود. اگر مستعد ابتلا به سردرد هستید، بهتر است در طول روز پرده ها را بکشید و در فضای باز از عینک آفتابی استفاده کنید.
نوشیدن مایعات
کم آبی بدن می تواند باعث سردرد یا بدتر شدن آن شود. بنابراین بهتر است آب و مایعات زیادی بنوشید.
مصرف نوشیدنی های کافئین دار
نوشیدن چای، قهوه و یا نوشیدنی های حاوی کافئین بلافاصله پس از شروع سردرد، می تواند سردرد را کاهش دهد. کافئین همچنین به افزایش اثربخشی دارو های مسکن مانند استامینوفن کمک می کند. اما بهتر است در مصرف این نوشیدنی ها زیاده روی نکنید. چرا که در صورت اعتیاد به کافئین، محرومیت از مصرف آن و یا مصرف مقدار زیادی از آن در طول روز، می تواند منجر به سردرد شود.
آرام سازی
انجام حرکات کششی، یوگا، مدیتیشن یا آرام سازی می تواند به کاهش سردرد کمک کند.
ماساژ
ماساژ دادن پیشانی، گردن و شقیقه ها می‌تواند به کاهش سردرد های تنشی که ممکن است ناشی از استرس باشد، کمک کند. برای این کار می توانید ناحیه دردناک را چند دقیقه به آرامی فشار داده و ماساژ دهید.
استفاده از زنجبیل
مطالعات انجام شده نشان می دهد که مصرف زنجبیل، در کاهش سردرد های میگرنی تاثیر زیادی دارد. می توانید از مکمل های حاوی زنجبیل استفاده کنید و یا چای زنجبیل بنوشید.
استفاده از برخی دارو ها
داروهای مسکن مختلفی برای درمان سردرد ها وجود دارد. در صورت استفاده از داروهای مسکن، دستورالعمل های روی بسته دارو و همچنین نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:
- قرص های مسکن دیرتر از سایر اشکال دارویی آن جذب می شوند. برای تاثیر سریع تر دارو، می توانید از مسکن های تزریقی استفاده کنید.
- اگر نارسایی قلبی و یا نارسایی کلیه دارید، از مصرف ایبوپروفن و سایر دارو های ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) خودداری کنید.
- از دادن آسپرین به کودکان زیر 18 سال خودداری کنید.
- به محض شروع سردرد، از دارو های مسکن استفاده کنید. چرا که در این صورت دوز کمتری از دارو برای برطرف نمودن سردرد مورد نیاز است.
