جراحی آندوسکوپی مغز ،روش ها و کاربردها

اندوسکوپی مغز یکی از روش هایی است که کمتر کسی از مردم هستند که آنرا خوب بشناسند. در این مقاله سعی شده انواع روش ها و کاربرد های جراحی آندوسکوپی مغز به طور کامل آورده شود.


آندوسکوپی چیست؟

به طور کلی اندوسکوپ وسیله ای است که در کنار میکروسکوپ و یا جدا از آن با بزرگنمایی چند برابر به جراح کمک می کند تا بتواند جراحی دقیق تری با عوارض کمتر برای بیمار انجام دهد. 

از زمان ورود اندوسکوپ و میکروسکوپ به حیطه جراحی های مغز و اعصاب میزان عوارض گریبان گیر بیماران به شدت کاهش یافت است و توانایی جراحان برای انجام جراحی های مغز و اعصاب بزرگ افزایش یافته است.

جراحان مغز و اعصاب جوانتر که توانایی استفاده از میکروسکوپ و اندوسکوپ در سال های اخیر پیدا کرده اند؛ میتوانند بیشتر از جراحان قدیمی به بیماران کمک کنند و امروزه بسیاری از جراحی هایی که غیر قابل انجام بوده است توسط این جراحان انجام می شود.

انواع جراحی های آندوسکوپی مغز

به طور کلی دو دسته ی بزرگ جراحی های اندوسکوپی قابل لمس است.

جراحی های از سمت بالای سر

در جراحی هایی که از سمت بالا انجام می شود؛ با سوراخی که در جمجه ایجاد می شود؛ جراح میتواند اندوسکوپ را داخل مغز کند و انواع ونتریکولوستومی ها برای هیدروسفالی، رزکسیون یا هذف تومور های داخل بطن با یک سوراخ کوچک را انجام دهد.

همچنین جراح میتواند در کنار میکروسکوپ و با کمک گرفتن از اندوسکوپ به جراحی و برداشتن تومور های مغزی و ضایعات عروقی در نواحی که قادر به دیدن توسط میکروسکوپ نیست پرداخته و از این وسیله استفاده کند و آن نواحی را ببیند.

آندوسکوپی مغز از راه بینی

قسمت دوم و عمده ی استفاده از اندوسکوپ زمانی است که بیماران از قاعده ی جمجمه تحت جراحی قرار می گیرند و در ادامه میخواهیم در این رابطه صحبت کنیم.

اندوسکوپ اولین بار توسط جراحان گوش و حلق و بینی انجام شد. در این روش اندوسکوپ از راه بینی وارد جمجمه و کف جمجمه ی بیمار می شود و در آنجا میتوان به تومور های اتموئید و یا دو طرف بینی و چشم قرار دارند دسترسی پیدا کرد.

در مورد تومورهایی که در داخل حفره ی اوربیت و یا چشم هستند و ضایغاتی که روی عصب اپتیک و یا عصب چشم فشار آورده اند با اندوسکوپی بدون باز کردن جمجمه جراح می تواند با فِرِز کردن قاعده ی جمجمه، ریشه های عصبی اپتیک را باز کند و بیماری که در معرض کوری قرار دارد را نجات دهد.

از مهمترین اعمال جراحی اندوسکوپی، جراحی تومور های هیپوفیز است که جراح پس از وارد کردن اندوسکوپ به داخل سینوس اسفنوئید، قاعده ی جمجمه را برمیدارد و در این روش معمولا هیپوفیز تومورال از راه بینی به طور کامل تخلیه می شود و بیمار بعد از 2 الی 3 روز از بیمارستان مرخص می شود؛ بدون اینکه مغز و جمجمه ی آن باز شده باشد.

در ادامه ی این روش می توان با فِرِز کردن و برداشتن قسمت های خلفی تر قاعده ی جمجمه به تومور های نواحی خلفی تر و حتی تومور های نواحی پشت جمجمه دسترسی پیدا کنیم.

مطلب مرتبط: جراحی قاعده جمجمه

اندوسکوپی یکی از مهمترین روش هایی است که به جراحان کمک می کند به نواحی از مغز دسترسی پیدا کنند که تا کنون کسی دسترسی پیدا نکرده است و با اندوسکوپ روز به روز به ارزش جراحی های مغز و اعصاب اضافه شود.

جراحی مغز

آندوسکوپی مغز برای درمان هیدروسفالی

آندوسکوپی بطن سوم یک روش جراحی است که به کودکان و بزرگسالان با تشخیص هیدروسفالی انسدادی یا غیر ارتباطی، برای درمان هیدروسفالی ارائه می شود. شنت کردن یا استفاده از یک لوله سیلیکونی کوچک برای انتقال مایع مغزی نخاعی (CSF) به حفره دیگر بدن برای جذب مجدد، متداول ترین درمان هیدروسفالی است. 

آندوسکوپی بطن سوم یک روش جراحی جایگزین است که باعث ایجاد بای پس برای مایع مغزی نخاعی در سر استفاده می شود که نیاز به شنت را برطرف می کند. این دارو فقط برای افرادی که مبتلا به هیدروسفالی ناشی از انسداد جریان مایع مغزی نخاعی هستند مفید است.

آندوسکوپی مغز چگونه انجام میشود

در طی این روش، لوله نازکی که تصاویر ویدئویی از مغز را منتقل می کند از طریق یک یا دو برش کوچک در جمجمه یا از طریق یک سوراخ در بدن وارد می شود. این ابزار لوله مانند، که آندوسکوپ نامیده می شود، دارای یک دوربین کوچک است که به جراح مغز و اعصاب اجازه می دهد تصاویر دقیق از ناحیه مشکل دار مغز را مشاهده کند.

جراح مغز و اعصاب از تصاویر منتقل شده توسط آندوسکوپ به عنوان راهنمای برداشتن تومور یا ترمیم ناحیه آسیب دیده مغز بیمار استفاده می کند. برداشتن تومور یا ناحیه آسیب دیده با ابزارهای تخصصی جراحی انجام می شود.

همچنین بخوانید:

مزایای جراحی آندوسکوپی مغز چیست؟

جراحی آندوسکوپی مغز مزایای بسیاری برای بیماران به همراه دارد. این نوع جراحی نسبت به سایر روش های جراحی باز کمتر تهاجمی است، دوره بهبودی سریع تری دارد و درد کمتری را برای بیمار ایجاد می کند.

در حالی که سابقه پزشکی، سن، وضعیت و سایر عوامل در نتیجه عمل جراحی آندوسکوپی مغز نقش دارند، در اینجا برخی از مزایای رایج مربوط به این روش آمده است:

عوارض و خطرات جراحی آندوسکوپی از طریق بینی چیست؟

هر عمل جراحی بزرگ خطراتی را به همراه دارد. بیشتر افرادی که تحت این عمل جراحی قرار گرفته اند، بدون مشکل بهبود می یابند، اما عارضه ممکن است ایجاد شود. خطرات احتمالی شامل موارد زیر است:

بسته به وضعیت پزشکی خاص شما ممکن است این روش خطرات دیگری را نیز به همراه داشته باشد. قبل از عمل حتماً در مورد هرگونه نگرانی با جراح خود صحبت کنید.

مراقبت های بعد از اندوسکوپی مغز

مراقبت های بعد از آندوسکوپی مغز

پس از عمل ممکن است بینی و سینوس های شما را با بانداژ ببندند و معمولاً یک هفته پس از عمل برداشته می شوند. برای پزشک خود اطلاع دهید. بیشتر افراد 1 تا 2 روز را در بیمارستان پس از جراحی بستری می مانند.

پس از ترخیص، داروهای تجویز شده را مصرف کنید و تمام دستورالعمل های بعد از عمل را دنبال کنید. اگر در مورد نحوه مصرف داروهای تجویز شده یا در صورت بروز هر یک از موارد زیر دچار سردرگمی هستید، با پزشک خود تماس بگیرید:

تیم مراقبت های پزشکی شما ممکن است دستورالعمل های دیگری را درمورد آنچه باید پس از عمل انجام دهید، توضیح می دهند.

دکتر حسام عبدالحسین پور متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات

موضوعات مرتبط
آیا این مطلب مفید بود؟ به اشتراک بگذارید
جدیدترین مقالات
بیماری نورالژی سه قلو از آن دسته بیماری هایی است که با درد شدید در ناحیه ی صورت خود را نشان می دهد. در…
جراحی ستون فقرات و جراحی دیسک کمر از جراحی هایی است که بسیار به تبحر جراح دیسک کمر متکی می باشد. در این مقاله…
سوالی که بسیار مراجعین از ما می پرسند این است که آیا راه رفتن به بهود درد دیسک کمر کمک می کند؟ در این…

از دکتر بپرسید