شکستگی مهره ی T12 و T9
مهره های تی 9، تی 10، تی 11 و تی 12 ستون فقرات قفسه سینه را در کنار هم شکل می دهند. در مجموع ستون فقرات قفسه سینه از 12 بخش تشکیل می شود که در بین ناحیه گردن و کمر شکل می گیرد. دو مهره ی تی 9 و تی 12 را به عنوان مهره های حرکتی و محرک می شناسند و دلیل این موضوع نیز مجاورت آن ها و شباهتشان به مهره های کمری است. اعصاب بدن و ستون فقرات این ناحیه از بدن در کنار سایر مهره های فقرات کمک می کنند تا وزن بدن و اندام های آن در کنترل قرار گیرند.
میزان شدت آسیب دیدگی و جابجایی ستون فقرات می تواند میزان شدت آسیب دیدگی فرد و نیز حداکثر بهبود فرد در شرایط مذکور را مشخص کند؛ اینکه از بیمار انتظار داشته باشیم تا چه حد پس از این آسیب دیدگی به حالت قبلی برگردد. آسیب های ستون فقرات قفسه سینه را می توان در دو دسته کامل و ناکامل تقسیم کرد که می توانند یک یا هر دو بخش بدن را تحت تاثیر قرار دهند.
ستون فقرات قفسه سینه در مقایسه با ستون فقرات گردنی از پایداری بیشتری برخوردار است و دلیل آن نیز مجاورت آن با دنده های بدن فرد است و همچنین معمولا احتمال آسیب رسیدن به این بخش از بدن آنچنان بالا نیست.
علائم آسیب دیدگی ستون فقرات قفسه سینه
بیمارانی که با مصدومیت و یا شکستگی مهره ی T12 و T9 مواجه هستند ممکن است علائم خاصی را تجربه کنند. از جمله این نشانه ها و علائم می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- مشکل در کنترل بخش بالایی بدن (بسته به میزان و سطح آسیب دیدگی ستون فقرات و مهره ها)
- کم شدن و یا از بین رفتن کارکرد در پا ها یا تاب گشت که منجر به فلج شدن پا می شود
- از بین رفتن قدرت کنترل ادرار و مدفوع
- کاهش احتمالی توانایی در کنترل بدن و یا عضلات شکم
- عدم بالانس مناسب و تعادل بدنی در حین نشستن
- توانایی قرار گرفتن در یک فریم خصوصی و شخصی سازی شده و یا استفاده از پشت بند و عصا در حین راه رفتن
علل آسیب های بخش ستون فقرات قفسه سینه
دلایل مختلفی را می توان در خصوص آسیب رسیدن به مهره های تی 9 و تی 12 ستون فقرات معرفی کرد. اما متداول ترین آن ها شکستگی مهره ی T12 ،تصادفات لوازم نقلیه، مشکلات به دنیا آوردن کودک، تومور، عفونت، پوکی استخوان و تروما هستند.
درمان آسیب دیدگی ستون فقرات قفسه سینه
مانند هرگونه آسیب دیگری که به ستون فقرات وارد می شود، درمان برای آسیب های کم و معمولی به ناحیه قفسه سینه در ستون فقرات به هدف پایدار گذاشتن کارکرد در نواحی سالم و همچنین تشویق کارکرد و حرکت در نواحی آسیب دیده به کار گرفته می شود؛ تا بدین منظور بیشترین بهره وری را از پروسه درمانی داشته و بیمار بتواند قابلیت حرکتی خود را تا حد امکان حفظ کرده و آن را ارتقا بخشد.
از جمله درمان های فعلی برای کسانی که مهره های ستون فقرات قفسه سینه آن ها با آسیب مواجه شده است می توان به موارد زیر اشاره داشت:
1- دارو ها
داروهای ضد التهاب برای کاهش التهاب نواحی آسیب دیده ستون فقرات مورد استفاده قرار می گیرند. کم کردن التهاب در داخل و اطراف نواحی آسیب دیده ستون فقرات می تواند احساس سلامت و کارکرد حرکتی در آن جا را حفظ کرده و به ارتقای آن کمک شایانی کند.
2- جراحی
عمل جراحی جهت کاهش فشار بر روی مهره های ستون فقرات و همچنین خارج کردن هرگونه خرد شدگی و بافت های اضافی است که وارد ستون فقرات فرد شده باشند. بیماران ممکن است به فیوژن فقرات نیاز داشته باشند تا ستون فقرات حول مهره های آسیب دیده را پایدار و محکم کنند.
3- فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ها به منظور تشویق قدرت در نواحی آسیب دیده و ضعیف انجام می شود که توسط ستون فقرات و مهره های آسیب دیده قادر به حرکت مناسب نیستند. فیزیوتراپی حتی برای نواحی سالمی که کارکرد همیشگی خود را حفظ کرده اند مناسب است. تراپی معمولا به بیماران کمک می کند تا پس از آسیب دیدگی ستون فقرات بتوانند کارکرد بافت های بدن و حرکت آن ها را به خوبی حفظ کنند و از کار افتادگی به سراغ آن ها نیاید.
آسیب دیدگی ستون فقرات منجر به چه اتفاقاتی می شود؟
آسیب دیدگی مهره های تی 9 و تی 12 در ستون فقرات ناحیه قفسه سینه معمولا به دلیل تروما و شکستگی های خاص به وجود می آید (آسیب دیدگی استخوان در نهایت منجر به کوچک شدن و یا افزایش فشار بر روی مهره ها می گردد). تی 11 و تی 12 بخش هایی با انعطاف هستند که در ستون فقرات قرار دارند و در نتیجه در حوادث مختلف، احتمال آسیب دیدگی آن ها به نسبت سایر نقاط بالا تر می رود. همچنین در صورت بروز آسیب دیدگی در دو مهره مذکور، اندام های حرکتی فرد دچار آسیب شده و در کارکرد خود دچار مشکلاتی می شوند.
آسیب دیدگی های ناحیه ستون فقرات قفسه سینه به نسبت مواردی که برای ناحیه کمر از ستون فقرات رخ می دهند شدت کمتری دارند. به کمک درمان مناسب و به موقع بیمارانی که با این نوع آسیب دیدگی مواجه هستند حتی می توانند پس از مدتی به زندگی کاملا عادی بدون هیچ علائم و مشکلات خاصی برگردند. بسیاری از نجات یافتگان معمولا از ویلچیر ها برای زندگی به صورت تکی و بدون وابستگی زیاد استفاده می کنند.
آن ها می توانند از خود محافظت کنند و بدون نیاز به کمک بر روی ویلچیر نشسته و یا از روی آن بلند شوند. هرچه آسیب دیدگی ستون فقرات ناحیه تی 9 و تی 12 پایین تر اتفاق بیوفتد، شدت آن و تاثیرش بر روی اندام های حرکتی افراد کمتر خواهد بود و این افراد حتی می توانند به کمک ماشین های مخصوصی رانندگی کردن را ادامه دهند تا وابستگی کمی به اطرافیان و پرستارها داشته باشند.
دکتر حسام عبدالحسین پور متخصص جراحی مغز و ستون فقرات