بسیاری از بیماری ها هستند که سردرد یکی از نشانه های آن ها می باشد؛ اما سردرد ناشی از تومور مغزی علائم و ویژگی های خاص خود را دارد به همین علت بیشترین سوالی که میپرسند این است که در تومور مغزی کجای سر درد میگیرد؟
فهرست موضوعات
تومور مغزی چیست؟
سلول های بدن ما رشد می کنند، تقسیم می شوند و تکثیر می شوند تا به فرایندهای طبیعی بدن ما مانند ترمیم آسیب ها و جایگزینی سلول های قدیمی کمک کنند. اما، گاهی اوقات ممکن است در طول رشد و تقسیم سلولی اشتباهاتی انجام شود. و سلولهای غیر طبیعی تشکیل می شوند.
تومور مغزی خوشه ای از سلول های غیر طبیعی است که خارج از کنترل در مغز شما رشد می کند. برخی از تومورهای مغزی خوش خیم هستند، به این معنی که سلول ها سرطانی نیستند. دیگران بدخیم هستند، یعنی تومورهای سرطانی هستند. تومورهای مغزی اگر در مغز شما شروع شوند تومورهای اولیه نامیده می شوند. اگر از جایی دیگر در بدن شما شروع شده و به مغز شما سرایت کنند، آنها ثانویه محسوب می شوند.
در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد؟
آیا هر سردردی، از علائم تومور مغزی است؟
طبق انجمن تومور مغزی آمریکا، حدود 50 درصد از افراد مبتلا به تومور مغزی سردرد را تجربه می کنند. با این حال، تومورهای مغزی نوع خاصی از سردرد را ایجاد می کنند که با سردردهای میگرنی یا تنشی متفاوت است.
سردردهای ناشی از تومورهای مغزی دارای ویژگی های زیر می باشند:
- به طور غیرمعمول شدید یا مداوم هستند، به ویژه در افرادی که سابقه سردردهای شدید یا مزمن ندارند.
- بیشتر صبح ها دردناک یا شدید هستند.
- شخص را نیمه شب بیدار می کنند.
- با گذشت زمان بدتر می شوند.
- چند روز یا چند هفته دوام دارند.
- هنگامی که فرد سرفه می کند یا تغییر موقعیت می دهد، بدتر می شود.
- همراه آن ها استفراغ رخ می دهد.
علائم تومور های مغزی
در این ویدئو دکتر عبدالحسین پور جراح و متخصص مغز و اعصاب تمامی علائم مربوط به تومور های مغزی را بیان کرده است…
سردرد یکی از علائم تومور مغزی
اگرچه سردرد یکی از رایج ترین علائم تومورهای مغزی است، اما اکثر سردردها علل دیگری دارند. سازمان بهداشت جهانی همچنین خاطر نشان می کند که تا 4٪ از جمعیت بزرگسال جهان با اختلال سردرد مزمن زندگی می کنند. همچنین حدود 330،000 نفر مبتلا به سرطان مغز یا نخاع (تومور مغز یا نخاع) را تشخیص دادند.
بیشتر سردرد ها، سردرد های تومور مغزی نیستند و وجود تومور مغزی را تایید نمی کنند. اگر هر از گاهی دچار سردرد می شوید، این حالت به ندرت یک فوریت پزشکی محسوب می شود. با این حال، تومور مغزی می تواند منجر به سردردهای شدید و مداوم شود.
در این مقاله، ما تفاوت سردردهای منظم و سردردهای تومورهای مغزی (ناشی از تومور مغزی) را مورد بحث قرار می دهیم. همچنین دیگر علائم تومور مغزی و زمان مراجعه به پزشک را پوشش می دهیم.
از کجا بفهمم تومور مغزی دارم؟
تشخیص تومور مغزی شامل تکمیل یک سری آزمایشات برای ارزیابی علائم و عملکردهای عصبی بیمار است. اکثر تومورهای مغزی تا زمانی که علائم ظاهر نشوند یافت نمی شوند. در صورت مشکوک بودن به تومور مغزی، پزشک ممکن است تعدادی آزمایش و روش را توصیه کند، از جمله:
1_ سی تی اسکن (اسکن CAT)
روشی است که مجموعه ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن را از زوایای مختلف تهیه می کند. این تصاویر توسط یک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکس تهیه شده است. ممکن است یک رنگ به داخل رگ تزریق شود یا بلعیده شود تا اندامها یا بافتها به وضوح ظاهر شوند. این روش همچنین توموگرافی کامپیوتری، توموگرافی کامپیوتری یا توموگرافی محوری کامپیوتری نیز نامیده می شود.
2_ اسکن PET (اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون)
روشی برای یافتن سلول های تومور بدخیم در بدن است. مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو (قند) به داخل ورید تزریق می شود. اسکنر PET در اطراف بدن می چرخد و تصویری از محل استفاده از گلوکز در مغز ایجاد می کند. سلولهای بدخیم تومور در تصویر روشن تر نشان داده می شوند زیرا فعالتر هستند و گلوکز بیشتری نسبت به سلولهای معمولی می گیرند.
PET همچنین گاهی اوقات برای تشخیص تفاوت بین تومور در حال رشد و التهاب در درمان هایی مانند تابش استفاده می شود.
3_ آزمایشات تصویربرداری تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
معمولاً برای کمک به تشخیص تومورهای مغزی استفاده می شود. گاهی اوقات در طول انجام MRI یک رنگ از طریق ورید بازوی شما تزریق می شود. تعدادی از اجزای تخصصی اسکن MRI، ممکن است به پزشک شما در ارزیابی تومور و برنامه ریزی درمان کمک کند.
آیا درد پشت سر خطرناک است؟
سردردهایی که شامل درد در پشت سر هستند می توانند دلایل مختلفی داشته باشند. بسیاری از این علل را می توان با علائم اضافی تشخیص داد.
تعدادی از دلایل مختلف وجود دارد که می تواند منجر به سردرد در پشت سر شود. در بسیاری از موارد، این سردردها باعث درد در مکان های دیگر نیز می شوند، یا در اثر برخی حوادث ایجاد می شوند. در صورت مشاهده این علائم:
– اگر سردردهای شما بیش از چند روز طول کشید
– سردردهای شما در فعالیت های عادیتان تداخل ایجاد کرد
– هرگونه تغییر جدید در الگوهای سردرد را تجربه کردید
– اگر شما سردرد شدیدی بدتر از گذشته داشتید
– یا اگر سردردهای شما به تدریج بدتر شوند
بهتر است به یک اورژانس بروید. برخی علائم وجود دارد که نشان دهنده وضعیت اضطراری است. اگر در کنار سردرد علائم زیر را دارید، به دنبال فوریت های پزشکی باشید:
1- تغییرات ناگهانی در شخصیت شما، از جمله تغییرات خلقی غیرمعمول یا تحریک
2- تب، سفتی گردن، گیجی و کاهش هوشیاری تا جایی که در تلاش برای تمرکز روی مکالمه هستید
3- اختلالات بینایی، اختلال در گفتار، ضعف (از جمله ضعف در یک طرف صورت) و بی حسی در هر نقطه از بدن
4- سردردهای شدید پس از ضربه به سر
5- سردردهایی که به طور ناگهانی در صورت بروز آنها ایجاد نمی شوند، خصوصاً اگر شما را بیدار کرده باشند
سردردهای ناشی از تومورهای مغزی چگونه حس می شوند؟
تجربه درد هر بیمار متفاوت است، اما سردردهای مرتبط با تومورهای مغزی ثابت هستند و در شب یا صبح زود بدتر می شوند. آن ها اغلب به عنوان سردردهای کسل کننده و از نوع “فشاری” توصیف می شوند،
هرچند برخی از بیماران نیز دردی تیز دارند. آن ها را می توان در یک ناحیه خاص نشان داد. با سرفه، عطسه یا فشار آوردن می توانند بدتر شوند. سردرد ناشی از تومور ممکن است در اوایل درمان به مسکن های بدون نسخه پاسخ دهد اما با گذشت زمان مقاومت بیشتری در برابر دارو ایجاد می کند.
مغز خودش هیچ گیرنده ی دردی ندارد، اما مکانیسم های مختلفی وجود دارد که علت ایجاد سردرد را توسط تومورهای مغزی توضیح می دهند.
اساسی ترین علت این است که یک تومور می تواند فشار داخل جمجمه ای شما را افزایش دهد و باعث کشیدگی دورا، پوشش مغز و نخاع، شود. این حالت می تواند دردناک باشد، زیرا دورا، دارای انتهای عصبی حس دار می باشد.
جمجمه اساساً همانند یک کره ای است که مقدار مشخصی بافت درون آن است. افزودن بافت بیشتر (به عنوان مثال تومور یا لخته خون) فشار داخل کره را افزایش می دهد زیرا جمجمه نمی تواند برای انطباق با آن گسترش یابد.
همچنین، گاهی اوقات تومورها می توانند در مکان هایی ایجاد شوند که جریان طبیعی مایع مغزی نخاعی (مایعی که در مغز ایجاد می شود و مغز و نخاع را می پوشاند) را مسدود می کنند. افزایش مایعات نیز می تواند فشار داخل جمجمه ای را افزایش دهد.
برخی افراد همچنین نظر می دهند که کشش رگ های خونی توسط تومور می تواند دردناک تلقی شود. در اصل ممکن است برخی تومورها پروتئین های التهابی (سایتوکین ها) آزاد کنند که ممکن است در سردرد نقش داشته باشند. همه ی این موارد میتوانند از علائم تومور مغزی باشند.
آیا تومورهایی که باعث سردرد می شوند بدخیم هستند یا خوش خیم؟
الگوی سردردهایی که یک بیمار تجربه می کند اطلاعات زیادی در مورد تومور مرتبط با آن به پزشکان نمی دهد: بعضی از بیماران مبتلا به تومورهای بدخیم اصلاً سردرد ندارند، در حالی که تومورهای خوش خیم کوچکتر می توانند باعث سردردهای ناتوان کننده ای شوند و بالعکس.
ارزیابی توسط پزشک، همراه با مطالعات تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی در صورت لزوم، اطلاعات بسیار بیشتری را در اختیار شما قرار می دهد.
نشانه ها و علائم تومور مغزی
سردردهای تومور مغزی باعث درد شدیدی می شوند که افراد ممکن است آن را با سردردهای میگرنی یا تنشی اشتباه بگیرند. بعد از توضیح علائم تومور مغزی راجع به هر کدام از سردرد ها صحبت می کنیم. تومورهای مغزی علائم دیگری علاوه بر سردرد ایجاد می کنند، از جمله:
- خستگی
- ضعف
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ مکرر
- کاهش وزن بدون دلیل
- از دست دادن هماهنگی
- مشکل در راه رفتن
- مشکلات بینایی، شنوایی یا گفتاری
- تشنج
- تغییر در شخصیت یا خلق و خوی
- مشکل در تمرکز
سایر اختلالات با علائم سردرد
اگرچه سردرد یکی از علائم تومور مغزی است، اما تعداد بسیار کمی از سردردها نشان دهنده سرطان می باشند. فردی که سردردهای مکرر یا شدید دارد، ممکن است دچار اختلال سردرد مانند میگرن یا سردردهای تنشی باشد.
طبقه بندی بین المللی اختلالات سردرد (ICD) شامل بیش از 150 نوع متمایز سردرد است. برخی از رایج ترین انواع آن ها عبارتند از:
1- میگرن
میگرن بیماری است که محققان پیش بینی می کنند حدود 1.04 میلیارد نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. دوره های میگرن دارای یک سری علائم احتمالی هستند که می توانند از 4 ساعت تا 2 روز ادامه داشته باشند. این علائم شامل موارد زیر است:
- سردرد شدید و نبض دار
- حساسیت به نور و صدا
- حالت تهوع
- استفراغ
تقریباً یک سوم از افراد مبتلا به میگرن دوره هایی با هاله را تجربه می کنند. هاله به اختلالات بینایی، جسمی یا گفتاری گفته می شود که قبل از شروع دوره میگرن رخ می دهد. نمونه هایی از این علائم عبارتند از:
- دیدن چراغ های چشمک زن، لکه های سیاه یا خطوط زیگزاگی
- احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی در صورت، بدن یا اندام ها
- سخنان نامفهوم یا گنگ
2- سردردهای تنشی
سردردهای تنشی رایج ترین نوع سردردهای اولیه هستند. این سردردها باعث ایجاد دردی خفیف تا متوسط در پشت چشم، اطراف سر یا گردن می شوند.
سردردهای تنشی، ناشی از انقباضات عضلانی در سر و گردن می باشند. عواملی که می توانند باعث انقباضات عضلانی در این مناطق شوند عبارتند از:
- آسیب چشم
- خستگی
- وضعیت بد بدن
- استرس جسمی یا عاطفی
- کافئین یا الکل
3- سردردهای خوشه ای
سردردهای خوشه ای سردردهای شدید و عودکننده ای هستند که باعث ایجاد درد سوزشی یا خستگی در اطراف یک چشم می شوند.
این سردردها معمولاً به طور غیر منتظره ای ایجاد می شوند و بین 15 دقیقه تا 3 ساعت طول می کشند. علائم دیگر سردردهای خوشه ای عبارتند از:
- قرمزی یا خیس بودن چشم
- افتادگی یا تورم پلک
- آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
- تعریق
- گرگرفتگی
- بی قراری
- حساسیت به نور یا صدا
سردردهای خوشه های ممکن است روزانه به مدت چند روز تا بیشتر از یک سال ادامه داشته باشند. علت سردردهای خوشه ای ناشناخته مانده است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فردی سردردهای مکرر یا شدیدی دارد که زندگی روزمره وی را تحت تأثیر قرار می دهد یا اینکه تغییراتی در الگو یا شدت سردردهای خود مشاهده می کند، باید به پزشک مراجعه کند. اگر افراد هر یک از موارد زیر را تجربه کردند، باید سریعا به پزشک مراجعه کنند:
- سردرد ناگهانی و شدید
- مشکلات بینایی، شنوایی یا گفتاری غیر قابل توضیح
- ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن
- تغییر در شخصیت یا رفتار
- تشنج
پزشک می تواند به شما در تشخیص علت اصلی سردردهای شدید کمک کند و ویژگی ها و علائم تومور مغزی را بازگو کند. وی سابقه پزشکی و علائم فعلی شما را بررسی می کند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است از مغز فرد سی تی اسکن یا ام آر آی گرفته و همچنین بینایی، شنوایی و تعادل وی را بررسی کند.
اگر پزشک توموری در مغز یا نخاع پیدا کند، یک نمونه از بافت را جمع آوری کرده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد. در اینجا، تکنسین های آزمایشگاهی آزمایشاتی را برای تعیین نوع و منشا تومور انجام می دهند.
یک پزشک با استفاده از این اطلاعات بهترین گزینه های درمانی را به شما توصیه می کند.
دکتر حسام عبدالحسین پور جراح مغز و اعصاب