اگر به تازگی تحت عمل جراحی دیسک کمر قرار گرفته و یا به زودی قرار خواهید گرفت، ممکن است با خود بگویید مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر چقدر است و چه مدت بعد از عمل دیسک کمر می توانید به سر کار خود برگردید؟ چه مدت پس از جراحی دیسک کمر میتوانید رانندگی و یا حتی ورزش کنید؟ ارتباط جنسی به روز اول باز میگردد؟ به این سوالات در این مقاله پاسخ داده شده است.

جراحی دیسک کمر

سوالات بیان شده در بالا بسیار در بیماران شایع است؛ زیرا عمل جراحی دیسک کمر حتی میکرودیسکتومی نیازمند مدتی دور ماندن از انجام کار و داشتن استراحت کافی می باشد. مدت دوران بهبودی که پس از جراحی خواهید داشت به نوع جراحی که بر روی شما انجام شده و سختی شغلی ،وزن و خصوصیات فیزیکی بدن شما بستگی دارد.

برای مثال: فردی که شغلی پشت میز نشین دارد، نسبت به کسی که شغل او نیازمند فعالیت فیزیکی بیشتری است، زودتر می تواند بعد از جراحی دیسک کمر به سر کار خود بازگردد.

علاوه بر این، شخصی که تحت یک عمل جراحی ستون فقرات با کمترین سطح تهاجم مانند میکروسکوپیک دیسکتومی قرار می گیرد، مدت زمان بهبود کمتری نسبت به کسی دارد که تحت عمل جراحی باز کمر قرار گرفته است.

عمل جراحی میکرودیسکتومی دیسک کمر روشی کم تهاجمی بوده و نیازمند برش و باز شدن مختصر عضلات احاطه کنده آن ناحیه جهت دسترسی به ستون فقرات می باشد. این کار به مدت زمانی نسبتا کمی جهت بهبودی نیاز دارد تا عضلات التیام یافته و بازسازی شوند.

علاوه بر این، بیمارانی که تحت عمل جراحی باز کمر قرار می گیرند، پس از جراحی نیازمند 2 تا 1 روز بستری شدن در بیمارستان ویک دو هفته مراقبت در منزل بعد از عمل می باشند که این خود به معنی یک هفته دور ماندن از رفتن به محل کار است.

میانگین کلی مدت بهبودی بیمارانی که تحت جراحی دیسک کمر قرار گرفته اند، بین 3 تا 6 ماه است و در این فواصل درد گزگز و مور مور نبایستی شما را نگران کند ،با وجودیکه احتمال عود به میزان ده درصد وجود دارد ولی این موضوع را با استفاده از استخر و ورزشهای مناسب میتوانید کاهش دهید. در برخی بیماران بازگشت بر سر کار و فعالیت های روزانه تا یکسال هم به طول می انجامد.

در ادامه درباره ی مشکلات و مسائلی که ممکن است بعد از عمل به آن دچار شوید به طور کامل تر صحبت شده است.

باورهای غلط برای درمان دیسکوپاتی کمری

متاسفانه از دیر باز روشهای غیر پزشکی و غیر اکادمیک در درمان بیماریها وجود داشته اند. اکثر این روشها به علت اینکه برای یک مورد خاص کاربرد داشته اند؛ توسط افراد قدیمی برای همه بیماریهای مشابه پیشنهاد شده اند. عموم این روشها نه تنها موثر نمی باشند؛ معمولا به علت ایجاد عوارض و یا به تاخیر انداختن درمان بسیار خطرناک نیز میباشند.

رگ گرفتن ،فصد خون ،تیغ زدن، زالو گذاشتن،درمان با یخ و یا اجسام داغ، و … نمیتوانند هیچکدام دیسک پاره شده که روی ریشه عصبی فشار وارد کرده است را به سر جای خود برگردانند چرا که آن دیسک بیمار بوده و انسجام و شکل خود را مدتهاست از دست داده است.

این روشها با ایجاد درد موضعی جدید سعی میکنند انتقال درد قبلی را کمتر کنند؛ ولی بیماری سرجای قبلیش وجود دارد و بیمار با عوارض بیشتری برمیگردد. بیماران زیادی هر روز به مطب جراحان مراجعه میکنند و دچار دراپ فوت ناشی از تاخیر درمان شده اند.

توصیه ما به بیماران این است که هیچوقت درمانی که خارج از روشهای علمی و اکادمیک است را از افراد کوچه و بازار نپذیرند و برای سلامتی خود و خانواده شان قمار نکنند.

مطلب مرتبط: درمان پارگی دیسک کمر

جراحی دیسک کمر برای کاهش فشار روی نخاع

بهبودی بعد از جراحی تنگی نخاع کمری به تناسب اندام شما و میزان فعالیتتان قبل از جراحی بستگی دارد. به شما توصیه خواهد شد که روز بعد از عمل در اطراف راه بروید و حرکت کنید و ممکن است 1 تا 4 روز بعد، از بیمارستان مرخص شوید. ممکن است 4 تا 6 هفته زمان ببرد تا به میزان فعالیت و تحرک مورد نظرتان برسید (این موضوع به شدت مشکل شما و علائمتان قبل از عمل بستگی دارد).

وقتی شما بعد از جراحی تنگی نخاع کمری از بستر خارج شوید، ممکن است کمرتان احساس سوزش داشته باشید و احتمالا یک یا چند لوله به شما متصل شده باشد.

این ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سرم وریدی برای اطمینان از این که بدن شما کم آب نشود.
• لوله ای برای تخلیه هرگونه مایع از زخم شما.
• در مواردی که شما مشکل تخلیه ادرار داشته باشید؛ یک لوله نازک و انعطاف پذیر به درون مثانه وارد می شود (کاتتر ادراری)
• پمپی برای تزریق مستقیم مسکن ها به درون ورید شما

این لوله ها معمولا فقط برای مدت کوتاهی بعد از عمل به شما متصل می مانند.

مطلب مرتبط: درمان تنگی کانال نخاعی گردن

درد بعد از جراحی

بلافاصله بعد از جراحی، شما در همان ناحیه که عمل انجام شده است و اطراف آن مقداری درد خواهید داشت. برای اطمینان از راحتی شما و کمک به حرکتتان به شما مسکن داده خواهد شد. درد اصلی پای شما که قبل از عمل داشته اید معمولا بلافاصله بعد از عمل برطرف میشود، اما اگر این اتفاق رخ نداد باید با پرستار یا پزشکتان صحبت کنید.

تعدادی خیلی کمی از افراد بعد از عمل مشکل تخلیه ادرار خواهند داشت. این مشکل معمولا موقت است، اما در موارد عوارض نادر، مانند آسیب عصبی، ممکن است باعث شود عملکرد مناسب پا یا مثانه با مشکل مواجه شود. مهم است که اگر شما مشکلی داشتید بلافاصله با پزشک یا پرستارتان صحبت کنید.

میتواند تا 6 هفته زمان ببرد تا درد کلی و خستگی بعد از عمل شما به صورت کامل برطرف شود.

درد پا پس از جراحی دیسک کمر

سوالی که ذهن بیماران را گاهی تحت تاثیر قرار میدهد در مورد علل دردهای احتمالی پس از جراحی دیسک کمریست. این دردها چند دسته اند.

1- گروه اول دردهایی هستند چند روز اول پس از جراحی بوجود می آید و درمسیر و شبیه دردهای قبل از جراحی است .این دردها بعلت کشش ریشه ایست و معمولا خود محدود است.

2- گروه دوم دردها بصورت گزگز و بیحسی در مسیر دردهای قبلیست و معمولا بیماران را میترساتد ولی این دردها کم اهمیتند و طبیعی لذا به تدریج از بین میروند.

3- گروه سوم دردهای تیر کشنده و شدیدی هستند که علی رغم جراحی بهتر نشده اند و یا افزایش یافته اند که در این صورت احتمال خونریزی یا عود دیسک مطرح است و بررسی لازم دارد.

4- دسته چهارم دردهای تیر کشنده جدید پس از گذشت مدتها از عمل است که این موارد احتمال چسبندگی ،عود ،یا دیسکوپاتی جدید را مطرح میکند.

توانبخشی بعد از جراحی نخاع کمری

گروه درمانی شما تمایل دارند که شما هر چه سریع تر بلند شوید و حرکت کنید، معمولا از همان روز بعد از عمل. این به دلیل آن است که عدم تحرک میتواند خطر ایجاد لخته خون (DVT) در شما را افزایش دهد، و حرکت میتواند فرآیند بهبود را سریع تر کند.

بعد از عمل شما، یک فیزیوتراپ به شما کمک خواهد کرد که به صورت ایمن قدرت و حرکتتان را دوباره بدست آورید. او به شما چند ورزش ساده را خواهد آموخت که بتوانید آن ها را در خانه برای کمک به بهبودیتان انجام دهید.

بخیه های بعد از جراحی

شما بعد از عمل برای بستن هرگونه برش که طی عمل ایجاد شده اند، بخیه هایی خواهید داشت. بخیه های عمقی که در زیر پوست زده میشوند نیازی به کشیدن ندارند و از بین خواهند رفت. اگر بخیه های سطحی قابل جذب استفاده شوند، نیازی به کشیدن نخواهند داشت.

بخیه های غیرقابل جذب 5 تا 10 روز بعد از عمل کشیده خواهند شد. قبل از مرخص شدن از بیمارستان، پزشکتان کشیدن بخیه ها را انجام خواهد داد.

ممکن است بخیه های شما با چسب ساده پوشاننده، مانند ضمادی بزرگ پوشیده شوند. مواظب باشید که این پوشش هنگام شست و شو خیس نشود. بعد از کشیده شدن بخیه هایتان، نیازی به پوشیدن آن جا ندارید و میتوانید به صورت معمولا دوش بگیرید و حمام کنید.

برگشت به خانه

شما معمولا 1 تا 4 روز بعد از عمل میتوانید به خانه بازگردید. این که شما چه مدت در بیمارستان خواهید ماند بستگی به نوع خاصی از جراحی که انجام داده اید و وضعیت سلامت عمومی شما خواهد داشت. وقتی شما به خانه رفتید، مهم است که ابتدا همه چیز را آسان بگیرید، به تدریج هر روز مقدار فعالیتتان را افزایش دهید. معمولا حداقل در طی هفته نخست بعد از عمل در خانه به مقداری کمک نیاز خواهید داشت.

فعال بودن سرعت بهبودی شما را سریع تر خواهد کرد. حتما ورزش هایی که فیزیوتراپ شما توصیه کرده است را انجام دهید، و سعی کنید برای مدت بیش از 15-20 دقیقه در یک وضعیت ننشینید و نایستید، زیرا این کار ممکن است باعث شود احساس سفتی و سوزش کنید.

راه رفتن راه خوبی برای فعال ماندن است، اما باید از بلند کردن اجسام سنگین، چرخش تند و خم شدن در هنگام انجام کارهایتان و تا زمانی که احساس بهبودی نکرده اید، خودداری کنید. ممکن است از شما خواسته شود برای پیگیری بعد از عمل یک یا دفعات بیشتری در هفته به بیمارستان مراجعه کنید تا وضعیتتان بررسی شود.

رابطه ی زناشویی بعد از عمل دیسک کمر

این باور غلط وجود دارد که جراحی های ستون فقرات بر روی قوای جنسی تاثیر گذارند! اما علم در این باره چه میگوید؟

بطور کلی پس از جراحی دیسک کمری تا یک ماه بهتر است ارتباط جنسی بسیار کم باشد ولی در میزان میل جنسی و یا لذت جنسی تغییری ایجاد نمیشود. پس از یک ماه که بهبودی علایم و درد تقریبا کامل میشود بیماران میتوانند ارتباط جنسی آرام و با جنب و جوش کمتر را تجربه کنند و به تدریج ظرف دوماه بعدی کاملا در جایگاه نرمال قرار میگیرند.

اما برخی بیماران به علت تاخیر در درمان جراحی دچار سندرم کودا اکونا یا دم اسب شده اند و سپس مراجعه نموده اند. در این حالت که گاها غیر قابل برگشت هست بیمار ممکن است عوارض جنسی ،ادراری، و یا حرکتی ،اسفنکتری و غیره پیدا کنند و گاهی عمل جراحی برایشان سودمند نخواهد بود.

مطلب مرتبط: ارتباط جنسی بعد از عمل دیسک کمر

ورزش پس از جراحی دیسک کمری

بیمارانی که جراحی دیسک کمری را با روش میکرو سرجری انجام داده اند معمولا پس از یکماه از جراحی شنا و پیاده روی را بایستی شروع کنند. این بیماران سایر ورزشها را پس از سه ماه میتوانند انجام دهند. توصیه ما این است که از راه رفتن، دویدن و شنا کردن خصوصا کرال پشت بهره ببرند اما بهتر است از وزنه برداری و ورزشهای رزمی و پرشی حتی الامکان دوری کنند.

به علت بیمار بودن دیسکهای کمری این افراد شانس عود دیسکوپاتی با ورزشهای سنگین زیادتر میشود. ولی با ورزشهای آبی و یا راه رفتن تقویت عضلات ستون فقرات اتفاق میافتد و لذا میزان عود کمتر می شود. توجه داشته باشید که محدودیتهای ورزشی ناشی از عمل جراحی نیست؛ بلکه ناشی از بیماری دیسک است که گریبانگیر بیماران شده و جراحی توانسته آن محدودیت را به حداقل برساند.

پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر

با شروع شدن دوره بهبودی پس از جراحی کمر، بیمار باید از دستورات پزشک در خانه و بیمارستان پیروی کنند. یکی از موارد تجویز پزشک تمرینات بازتوانی است که بر بازگردانی فرد به حالت طبیعی تمرکز دارند. پیروی از این دستورات در سرعت بهبودی تاثیر گذار خواهد بود. ورزش سبب رهایی هورمون های اندورفین در بدن شده و با افزایش گردش خون خلق و خوی فرد را در دوره بهبودی بالا می برد.

پزشک و فیزیوتراپ به بیمار توصیه می کنند که به محض امکان، پیاده روی را شروع کرده و به تدریج آن را افزایش دهد. پیاده روی علاوه بر پیشگیری از آتروفی عضلانی، به پیشگیری از تشکیل لخته های خونی و یبوست نیز کمک می کند. بیماران باید هر چه بیشتر پیاده روی کرده اما به خود فشار وارد نکنند. بیمار در هنگام بستری در بیمارستان تشویق می شود که در صورت توان، راه رفتن را شروع کند.

این راه رفتن می تواند یک دور در راهروی بخش برای 3 تا 6 بار در روز باشد. پس از روز چهارم و مرخص شدن به خانه فرد باید تا 6 بار در روز هر بار به مدت 5 دقیقه کامل پیاده روی کند. پس از هفته دوم این مقدار باید به 10 دقیقه و 3 تا 4 بار در روز برسد. مدت پیاده روی در هفته سوم 15 دقیقه خواهد بود. با رسیدن به هفته 6 ام پس از جراحی فرد باید تحمل دو بار پیاده روی 30 دقیقه ای را در روز داشته باشد. ادامه دادن عادت پیاده روی حتی پس از بهبودی کامل نیز مفید است.

بستن کمربند بعد از جراحی دیسک کمر

بسیاری از پزشکان استفاده از کمربند های طبی را بعد از جراحی دیسک کمر پیشنهاد می کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با نحوه ی استفاده و بستن کمربند طبی به مقاله ی زیر مراجعه کنید.

بستن کمربند بعد از جراحی دیسک

علت عود دیسک کمر بعد از عمل جراحی

1. ارتفاع دیسک

بیماران مبتلا به دیسک کمر، ارتفاع دیسک قبل از عمل بیشتری (19.1±4.6 mm) نسبت به افراد غیرمبتلا (15.0±3.3 mm) داشتند .

2. سیگار

به علت اهمیت استخوان سازی در محل عمل ستون فقرات، باید از سیگار کشیدن پرهیز شود. افراد سیگاری 18.5% میزان بروز مجدد بیشتری از افراد غیر سیگاری داشتند.

3. جنسیت

طبق تحقیقات انجام شده، خطر بروز عود دیسک کمر، با جنس مرد ارتباط قوی ای دارد. سایر مطالعات ارتباطی میان جنسیت و بروز ثانویه نشان نداده اند.

4. اشتغال

بلند کردن اشیاء سنگین به عنوان جزوی از شغل، ارتباط زیادی با عود دیسک کمر دارد. در مقابل، کارگران دستی در مقایسه با افرادی که کار دستی انجام نمی دادند، در معرض خطر چندان زیادی نبودند. جراحان باید به بیمارانشان توصیه کنند که کارهای دستی سخت خود را برای جلوگیری از عود دیسک کمر محدود کنند.

رانندگی کردن بعد از جراحی

قبل از شروع دوباره رانندگی، شما باید استفاده از هرگونه مسکن که شما را خواب آلود میکند را متوقف کرده باشید. شما باید وضعیت رانندگیتان راحت باشید و بتوانید در وضعیت اورژانسی بدون هیچ گونه دردی توقف کنید (شما میتوانید این کار را قبل از شروع رانندگی تمرین کنید). بیشتر افراد بعد از 2 تا 6 هفته برای رانندگی احساس آمادگی میکنند، این زمان بستگی به اندازه عمل دارد.

در موارد زیر به پزشکتان یا بیمارستانی که در آن عمل را انجام داده اید برای مشاوره، تماس بگیرید:

• وجود ترشح مایع یا قرمزی در محل زخم
• خارج شدن بخیه هایتان
• خیس شدن لباس هایتان با خون
• داشتن تب 38 درجه یا بالاتر
• بیشتر شدن درد، بیحسی یا ضعف پاها، کمر یا باسنتان
• نتوانید پاهاتان را حرکت دهید
• نتوانید مدفوع یا ادرارتان را کنترل کنید
• سردرد شدید داشته باشید
• دچار تنگی نفس ناگهانی شوید (میتواند نشانه آمبولی ریه، پنومونی یا دیگر مشکلات قلبی عروقی باشد)

مراقبت های پس از جراحی فتق دیسک کمر

عوارض بعد از عمل دیسک کمر

اکثر افرادی که تحت عمل جراحی دیسک کمر قرار می گیرند حداقل عوارضی دارند. با این وجود، هر عملی تا حدی دارای خطر است، از جمله:

* واکنش به بیهوشی یا داروهای دیگر
* خون ریزی
* عفونت
* لخته شدن خون، به عنوان مثال در پاها یا ریه ها
* حمله قلبی
* سکته
* دیسک فتق
آسیب عصبی، که می تواند منجر به ضعف، فلج، درد، اختلال عملکرد جنسی یا از دست دادن کنترل روده یا مثانه شود. البته احتمال اینکه مشکلی پیش بیاید برای افرادی که دارای شرایط خاصی هستند، افزایش می یابد و بر اساس نوع جراحی متفاوت هستند.

دکتر حسام عبدالحسین پور جراح مغز و اعصاب ، دیسک و ستون فقرات

جراح ستون فقرات و دیسک کمر