دیسک گردن همان طور که می تواند انواعی از درد ها را به همراه داشته باشد، امکان دارد هیچ علائمی نیز از خود بروز ندهد. علائم این بیماری شامل انواع گرفتگی های گردن، بازو، دست و همچنین درد هایی هستند که همچون شوک الکتریکی تا به این نواحی امتداد می یابند. گاهی اوقات، امکان دارد بی حسی یا ضعف دست و بازو نیز احساس شود. فتق دیسک و علائم آن می توانند ناشی از آسیب یا ضربه به گردن باشند.
فهرست موضوعات
مدیریت درد دیسک گردن
درد هایی که در اثر فتق دیسک گردنی در ناحیه گردن و یا بازو بروز می دهند، ممکن است به صورت کوتاه مدت و چند روزه یا مزمن و چندین ماهه باشند. این درد ها معمولا به صورت گاه به گاه بوده و در حین انجام برخی فعالیت ها شدت می یابند. درد های ناشی از فتق دیسک گردنی حتی در صورت عدم بهبود فتق، معمولا ظرف 4 تا 6 ماه برطرف می شوند.
موارد بسیاری از فتق دیسک های گردنی را می توان با کمک روش های غیر جراحی به خوبی مدیریت کرد. از جمله این روش ها می توان به مصرف دارو های بدون نسخه، فیزیوتراپی تقویتی گردن، اعمال سرما یا گرما و تغییر فعالیت های دردناک اشاره کرد. گاهی اوقات تسکین درد و پیشرفت بازتوانی نیازمند مصرف دارو های استروئید خوراکی یا تزریق دارو های نخاعی با کمک تصویر برداری اشعه ایکس است.
فتق یا دیسک گردن چه زمانی جدی به شمار می رود؟
در موارد نادر، علائم و نشانه های فتق دیسک گردن می تواند با گذشت زمان بدتر شود. در صورتی که ریشه عصبی گردن فشرده یا ملتهب شود، احساساتی همچون گزگز، سوزش، بی حسی و یا ضعف می تواند تا به درون بازو انتشار یابد.
همچنین، در صورتی که فتق دیسک گردن به طناب نخاعی فشار آورد، مشکلاتی همچون اختلال در راه رفتن، ناهماهنگی بدن و کاهش کنترل بر دفع ادرار و مدفوع بروز خواهند داد. جهت پیشگیری از پیشرفت یا دائمی شدن این نوع مشکلات عصبی، فرد به مراقبت پزشکی فوری نیاز خواهد داشت.
هنگامی که دیسک گردن دچار فتق می شود، ماده نرم درونی آن به همراه پروتئین های التهابی به بیرون از لایه محافظت کننده خارجی و کانال نخاعی نشت پیدا می کند. فتق دیسک گردن معمولا در اثر التهاب یا فشردگی ریشه عصبی، درد هایی تیز و شوک مانند را در گردن و یا بازو ایجاد می کند. دیگر ساختار های مجاور نیز از جمله طناب نخاعی می توانند ملتهب و دردناک شوند.
علائم و نشانه های رایج فتق دیسک گردن
از جمله این علائم و نشانه ها می توان موارد زیر را نام برد:
1_ درد گردن
این درد معمولا در امتداد کمر یا کنار گردن احساس می شود. شدت درد یاد شده از خفیف تا تیز و سوزاننده را شامل می شود.
2_ درد تیر کشنده (رادیکولار)
این درد می تواند از عصب درگیر در گردن تا به عمق شانه، بازو، دست و یا انگشتان انتشار یابد. افراد مبتلا گاهی اوقات این درد را به صورت گرما یا شوک الکتریکی نیز تجربه خواهند کرد.
3_ رادیکولوپاتی گردنی
فشردگی عصبی یا التهاب ریشه عصب می تواند سبب بی حسی یا ضعف و انتشار آن تا به عمق شانه، بازو، دست و یا انگشتان شود. گاهی اوقات، درد تیر کشنده نیز با این درد همراه خواهد شد. علائم فتق دیسک گردن در برخی وضعیت های سر یا فعالیت هایی همچون وزنه برداری تشدید می شوند. برخی حرکات گردن همچون چرخش یا خم شدن به سمت جلو می توانند سبب تشدید درد شوند.
4_ سفتی گردن
درد و التهاب ناشی از فتق دیسک گردن می تواند برخی حرکات گردن را محدود کرده و بازه حرکتی آن را کاهش دهد. الگو های درد و مشکلات عصبی به طور قابل توجهی به محل فتق دیسک بستگی دارند.
علائم و نشانه های ریشه عصبی دیسک گردن
این علائم بسته به نوع ریشه عصبی درگیر شده متفاوت خواهند بود. ناحیه گردن دارای 7 مهره بوده که از بالا به پایین با نام های C1 تا C7 شناخته می شوند. دیسک ها در بین این مهره ها قرار گرفته و با نام مهره ها نیز شناخته می شوند. برای مثال، دیسک C5 – C6 بین این دو مهره قرار دارد.
فتق این دیسک می تواند یکی از ریشه های عصبی مهره C6 را تحت فشار قرار دهد. علائم و نشانه های فتق دیسک گردن بسته به ریشه عصبی درگیر شده متفاوت هستند. در پایین چند نمونه از دیسک ها و علائم همراه با فتق آن ها بیان شده است:
1_ دیسک C4 – C5 (ریشه عصبی C5)
درد، گز گز و یا بی حسی که می توانند تا به ناحیه شانه نیز انتشار یابند. همچنین، امکان احساس ضعف در ناحیه شانه و دیگر عضلات نیز وجود دارد.
2_ دیسک C5 – C6 (ریشه عصبی C6)
درد، گز گز و یا بی حسی که می تواند تا به ناحیه انگشت شست ادامه یابد. امکان دارد ضعف در ناحیه بازو و عضلات باز کننده مچ و ساعد نیز احساس شود. دیسک C5 – C6 یکی از رایج ترین دیسک هایی است که به فتق دچار می شود.
3_ دیسک C6 – C7 (ریشه عصبی C7)
درد، گز گز و یا بی حسی که می تواند تا به دست و انگشت میانی نیز انتشار یابد. امکان دارد احساس ضعف در عضلات سه سر بازو و عضلات باز کننده انگشتان و موارد دیگر نیز احساس شود. دیسک C6 – C7 بیشترین احتمال ابتلا به فتق را در دیسک های گردنی دارد.
4_ دیسک C7 – T1
درد، گز گز و یا بی حسی که می تواند در ناحیه خارجی ساعد و امتداد انگشت کوچک احساس شود. امکان دارد احساس ضعف در عضلات جمع کننده انگشتان و موارد دیگر نیز احساس شود.
درمان دیسک گردن
درد ناشی از فتق دیسک گردن را معمولا می توان به کمک درمان های غیر جراحی مدیریت کرد. درمان های اولیه شامل موارد زیر می شوند:
- دوره کوتاهی از استراحت
- مصرف دارو های مسکن
- فیزیوتراپی جهت بهبود قدرت، انعطاف پذیری و طرز قرار گیری بدن
1_ درمان دیسک گردنی با تغییر در فعالیت ها
بیشترین شدت درد ناشی از فتق دیسک گردن در هنگام ابتلای اولیه یا در حین فعالیت های مختلف احساس می شود. در صورتی که درد گردن بسیار شدید بوده و به بازو یا دست نیز انتشار یابد، یک دوره استراحت کوتاه و تغییر در برخی فعالیت ها توصیه می شود. از جمله این توصیه ها می توان موارد زیر را نام برد:
- اجتناب از فعالیت های شدید همچون ورزش کردن یا تحمل فشار فیزیکی
- دوری از برخی حرکت های تشدید کننده درد همچون چرخش سر به یک سمت
- تغییر در نحوه خوابیدن همچون تعویض بالش و یا خوابیدن بر روی کمر به جای پهلو و شکم
2_ درمان دارویی فتق دیسک گردن
دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی به کاهش التهاب در بدن کمک می کنند. از آن جایی که برخی از بد ترین درد های فتق دیسک ناشی از التهاب ریشه های عصبی یا دیگر بافت ها هستند، انواع بدون نسخه این دارو ها به عنوان اولین خط درمانی به شمار می روند. در صورتی که این موارد رهایش کافی را برای بیمار به همراه نداشته باشند، پزشک مسکن های دیگری را برای مدتی کوتاه تجویز خواهد کرد.
از جمله دارو های تجویزی می توان به ضد التهاب های غیر استروئیدی قوی، شل کننده های عضلانی و استروئید های خوراکی اشاره کرد. به دلیل احتمال بالای ابتلا به عوارض جانبی خطرناک، دارو های مسکن تجویزی تنها در هنگام درد های شدید و بازه های زمانی کوتاه تجویز می شوند.
3_ فیزیوتراپی دیسک گردن
تمرینات تقویتی و کششی گردن می توانند مقاومت گردن به درد را افزایش دهند. برخی تمرینات همچنین به حالت گیری بهتر گردن نیز کمک می کنند. ضعف عضلات گردن می تواند سبب خمیدگی سر به سمت جلو و بروز درد گردن شود. هنگامی که سر در وضعیت خنثی و گوش ها دقیقا بالای شانه ها قرار دارند، فشار کمتری بر مهره ها و دیسک های گردنی وارد می شود.
فیزیوتراپ ها می توانند با تهیه یک برنامه درمانی، نیاز های بیمار را در این زمینه برطرف کنند. برای مثال، فیزیوتراپ با ایجاد برخی تغییرات در تمرینات گردن، به طور دقیق عضلات ضعیف و درگیر را هدف قرار می دهد. اغلب اوقات، افراد می توانند این تمرینات و کشش ها را در خانه ادامه داده و قدرت و انعطاف پذیری گردن خود را به صورت بلند مدت حفظ کنند.
4_ دارو های تزریقی
در صورتی که فیزیوتراپی و دارو های خوراکی رهایش کافی را برای بیمار فراهم نکنند، درمان های تزریقی به بیمار ارائه خواهد شد. اغلب این تزریق ها به کمک تصویر برداری اشعه ایکس و ماده حاجب انجام شده تا دارو دقیقا به محل مورد نظر تزریق شود. با انجام این کار، ساختار های مهمی همچون ریشه های عصبی، عروق خونی یا طناب نخاعی آسیب نخواهند دید. تزریق یاد شده اغلب به صورت یکی از موارد زیر انجام خواهد شد:
_ تزریق استروئید به کانال نخاعی گردن
در این روش یک محلول استروئید به فضای نخاعی وارد شده و التهاب را فروکش می کند. این مورد، رایج ترین روش تزریق دارو در فتق دیسک های گردنی است.
_ تزریق انتخابی در ریشه عصبی
یک محلول استروئیدی به همراه یک ماده بی حس کننده در مجاورت اعصاب نخاعی تزریق شده تا ریشه عصبی عامل درد مشخص شود. بسیاری از بیماران احساس تسکین درد و رهایش را پس از این تزریق ها تجربه کرده اند. تزریق های یاد شده دارای عوارضی نادر اما خطرناک هستند و به همین دلیل باید قبل از انجام فرایند، مزایا و معایب آن را به کمک پزشک بررسی کرد. از جمله دیگر روش های رهایش درد فتق دیسک گردن می توان موارد زیر را مثال زد:
- درمان با حرارت یا سرما
- کشش مهره های گردنی
- ماساژ درمانی
