علایم شكستگی مهره و ستون فقرات بسیار متنوع می باشند. در دو سوم موارد ممكن است هیچ دردی و یا درد خیلی كمی در هنگام شكستگی وجود داشته باشد، در حالیكه در سایر موارد درد بسیار شدیدی ایجاد می شود. درد معمولاً در قسمت پشت و در محدوده مهره ی مبتلا می باشد و اغلب به سمت جلوی بدن كشیده می شود.

کمردرد، علل و راههای درمان آن

این درد اغلب شدید بوده و ممكن است برای چند روز یا چند هفته باقی بماند. در اكثر موارد، بهبودی تدریجی در عرض چند ماه یا حتی چند سال رخ می دهد. گرچه بعضی از افراد ممكن است بعد از چند ماه هیچ دردی نداشته باشند، در عده ای ممكن است این درد برای مدت های طولانی باقی بماند. از آنجائیكه درد كمر و پشت، یك شكایت شایع در بین مردم می باشد و شكستگی های ستون فقرات نیز همیشه همراه با درد نیستند، درد در كسی كه كه دچار شكستگی ستون فقرات است ممكن است به علل شایع دیگری مثل آرتریت یا مشكلات دیسک باشد.

در بعضی بیماران، پیدا كردن علت واقعی درد مشكل میباشد اما یک نكته و قاعده مفید در این موارد وجود دارد كه شكستگی های ستون فقرات كه به علت پوكی استخوان ایجاد شده اند باعث انتشار درد به قسمت پایین پاها نمی شوند (درد سیاتیک). طبق یک قانون کلی، با مشاهده بروز ناگهانی درد کمر در هر بیمار بالای 50 سال باید به بروز شکستگی های فشاری در ستون فقرات مشکوک شد. بسیاری از پزشکان معتقد هستند که با مشاهده بروز ناگهانی درد کمر در زنان بالای 45 سال مخصوصا افرادی که دارای عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند، باید به بروز شکستگی های فشاری در ستون فقرات مشکوک شد.

گاهی اوقات یک شکستگی فشاری در ستون فقرات می تواند فاقد درد کمر یا علائم دیگر باشد. بنابراین، حتی در صورت عدم وجود درد کمر، افراد میانسال یا مسن (مخصوصا زنان) در صورت کاهش قد، محدود شدن توانایی چرخیدن و خم شدن و یا تغییر شکل ستون فقرات باید نگران شکستگی های فشاری احتمالی باشند.

برای تشخیص این نوع بیماری های باید به جراح ستون فقرات مراجعه کرد.

شکستگی مهره T12

شکستگی های ستون فقرات در زمینه پوکی استخوان و یا متاستاز های سرطانی بسیار شایع است چراکه با نیروی کمتری مهره ها دچار شکستگی می شوند. داشتن بیماریهای دیگر مثل قوز و یا کجی ستون فقرات مصرف سیگار و الکل و یا سرطانهای دیگر شانس شکستگی را بیشتر می کند.

بسیاری مواقع این بیماران با درد شدید به دنبال حرکت ناگهانی، ضربه خفیف و خم و راست شدن ناگهانی ایجاد می گردد و بیمار از ایجاد شکستگی کمری یا پشتی خود بی اطلاع است. به همین دلیل است که بیماران دیرتر به پزشک مراجعه می کنند و بسیاری از پزشکان با این نوع شکستگی ها و درمان آن اشنا نیستند. اکثر شکستگی ها در محدوده T12 و اطراف ان ایجاد میگردد. این مشکل گاها باعث قوز و یا کجی ستون فقرات می شوند و یا به علت بی توجهی شکستگی ها وارد کانال نخاعی شده و عوارض را افزایش میدهد.

مطلب مرتبط: شکستگی مهره t12

تشخیص شکستگی ستون مهره

تشخیص این نوع شکستگیها با عکس ساده ممکن است میسر نباشد؛ لذا از ام ار ای استفاده بسیار می توان کرد. اکثر بیماران با بریس یا روشهای ورتبروپلاستی ، کیفوپلاستی ،و یا جراحی باز psf درمان میشوند.

شکستگی مهره ی کمر بر اثر تصادف

شکستگی های ستون فقرات به علت ضربه های ناشی از تصادف و یا نزاع و گاها سقوط شایع است و در صورت شکستگی به میزان بالای ۵۰ درصد نیاز به جراحی دارد.

عوارض شكستگی مهره بر زندگی فرد

شكستگی های ستون فقرات همچنین ممكن است باعث ایجاد تعدادی از علایم ناراحت كننده شوند. وقتی چند مهره دچار این وضعیت میشود، ممكن است قد فرد از یكی دو سانتیمتر تا حدود 15 سانتیمتر یا بیشتر كوتاه شود. این كوتاه شدن قد معمولاً در عرض چندین سال اتفاق می افتد. این وضعیت ممكن است توسط خود فرد تشخیص داده شود زیرا مثلاً قبلاً می توانسته از قفسه های بالای آشپزخانه چیزی را بردارد اما اكنون نمی تواند این كار را بكند.

كوتاه شدن قد اغلب همراه با خمیدگی ستون فقرات و ایجاد قوز می باشد. این تغییر در شكل ستون فقرات باعث می شود كه سینه و شكم به سمت داخل كشیده شوند، شكم برآمده شود و خط كمری از بین برود. این تغییرات باعث مشكلات بدنی و روانی زیادی برای شخص می گردند. تركیب درد و تغییر شكل ستون فقرات اغلب ایجاد محدودیتهایی در فعالیتهای روزانه مثل خرید كردن، خانه داری، باغبانی و ایستادن یا نشستن، به مدت طولانی می كند.

در موارد خیلی شدید، سینه به قدری به سمت پایین كشیده می شود كه دنده های تحتانی در تماس با استخوان لگن قرار می گیرند و تغییر شكل شدیدی ایجاد می كنند.

به علاوه قفسه سینه كوچكتر شده و برای اتساع ریه ها فضای كافی وجود ندارد و در نتیجه تنگی نفس به خصوص در هنگام فعالیت ایجاد میشود. وقتی خمیدگی ستون فقرات خیلی زیاد شود، بیمار به سختی می تواند سرش را بلند كند و این كار باعث گردن درد و سردرد می شود. تغییر در شكل بدن و پیامدهای آن باعث می گردد كه اعتماد به نفس فرد كاهش یافته و اغلب در فعالیتهای اجتماعی او تاثیر می گذارد.

به علت از بین رفتن خط كمری و برآمدگی شكم، بسیاری از افراد در پیدا كردن لباس مناسب و اندازه برای خودشان دچار مشكل می گردند. بسیاری از بیماران از زمین خوردن وسقوط می ترسند كه این امر باعث محدودیت در فعالیتهای فیزیكی و اجتماعی آنها می شود و عجیب نیست كه افسردگی در این بیماران شایع است.

آیا قوز کمر باعث شکستگی می شود؟

افزایش قوز کمری و یا هرگونه اختلالات آناتومیک غیرطبیعی شانس شکستگیهای ستون فقرات را افزایش می دهد.

شکستگی ستون فقرات گردن

ستون فقرات شما شامل 33 استخوان مجزا (مهره ها) و تعداد زیادی دیسک، رباط و ماهیچه می باشد. مجموع این موارد، ستون فقرات را تشکیل می دهند. ستون فقرات، نخاع شما را پوشش داده و از آن محافظت می کند. به شکستگی یکی از این مهره ها در قسمت بالایی ستون فقرات «شکستگی ستون فقرات گردن» گفته می شود. این شکستگی می تواند در بدنه ی مهره ها (body) یا در یکی از قسمت های برآمده ی مهره ها (processes) رخ دهد.

هنگامی که شکستگی ستون فقرات گردن اتفاق می افتد، می تواند به نخاع شما آسیب برساند و منجر به فلج شدن (از دست دادن حس و حرکت) در زیر استخوان آسیب دیده، کاهش قدرت عضلانی (ضعف)، احساس ناراحتی و درد در اعصاب این ناحیه و فشار به عضلات در هنگام استراحت شود.

شکستگی ستون فقرات گردن می تواند ناشی از ضربه ی مستقیم باشد. به عبارت دیگر، ناحیه ای از ستون فقرات که ضربه به صورت مستقیم به آن وارد شده است، دچار شکستگی می شود. مثل: افتادن یا تصادف رانندگی. همچین، این شکستگی می تواند در اثر وارد شدن یک نیروی حرکتی خفیف در افراد مبتلا به پوکی استخوان ایجاد شود (ضعیف شدن استخوان ها باعث شکستگی آنها می شود).

علائم و نشانه های شکستگی ستون فقرات در ناحیه گردن

افرادی با شکستگی ستون فقرات در ناحیه گردن، با توجه به ناحیه ی مهره ی شکسته، جایی که شکستگی رخ داده و آسیب هایی که به نواحی اطراف آن شکستگی وارد شده است (مثل رباط های اطراف)، علائم متفاوتی را تجربه می کنند. با این وجود، علائم رایج این شکستگی عبارتند از:

• درد در محل شکستگی، در هنگام حرکت یا اعمال فشار روی آن ناحیه
• کاهش یافتن دامنه ی حرکتی گردن و نواحی اطراف آن
• کاهش قدرت عضلانی در عضلات گردن
• کاهش تحرک
• کاهش تعادل
• احساس ناراحتی در لحظه ی دراز کشیدن، یا بلند شدن از حالت نشسته

درمان شکستگی ستون فقرات گردن

درمان شکستگی ها، به اینکه در کدام قسمت رخ داده (ناحیه شکستگی) و چه علائمی را تجربه می کنید، بستگی دارد. این درمان ممکن است شامل جراحی یا بستن گردنبند های طبی (آتل گردن) باشد. برخی از افراد به هیچ یک از این روش ها احتیاجی ندارند. یعنی برخی از شکستگی ها با مصرف مسکن و کنترل درد، درمان می شوند و شما می توانید به راحتی فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید.

روش های درمانی شکستگی های پاتولوژیک

شکستگی مهره را باید بدون توجه به علت آن درمان نمود.گاه لازم است علاوه بر وسایل لازم واز جمله ثابت کردن شکستگی با اسکرو و انجام فیوژن از سیمان استخوانی نیز برای ثابت کردن شکستگی استفاده نمود. به طوری که در سالهای اخیر استفاده از پرکوتانئوس ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی در درمان شکستگیهای پاتولوژیک و دردهای ستون فقرات ناشی از میلوم متعدد با موفقیت وافر همراه بوده است.چ

روش های درمانی شکستگی های غیر پاتولوژیک

1-) رویکرد درمانی در Compression Fracture

تحت نظر و پیگیری قرار دادن دادن بیمار یا بی حرکت ساختن عضو مبتلا به مدت 12 هفته به وسیله Brace.درموارد درد مزمن ناشی از شکستگی compression ومقاوم به درمانهای محافظه کارانه ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی اندیکاسیون اصلی می باشند.

2) رویکرد درمانی در Burst Fracture

الف) Stable 

1-بی حرکت کردن عضو مبتلا با گچ یا اورتزهای سفارشی (Custom-fitted orthosis) به مدت 12 هفته و در صورت کیفوز بیشتر از 15 درجه استفاده از Hyperextension cast توصیه می گردد.

ب) Unstable

2- رویکرد جراحی جهت Decompression و ثابت کردن عضو مبتلا مورد بحث است. Posterior Short- Segment Decompression اورژانس و فیوژن به کمک اورتوز توراکولومبوساکرال بمدت 12 هفته یکی ازرویکردهای درمانی است.

در صورتبکه بیمار دچار Residual Cord Compression در زمینه یک Neurological Deficit شده باشد Delayed Anterior Decompression و فیوژن رویکرد درمانی خواهد بود.

3) رویکرد درمانی در Flexion-distraction

در صورت نبود Neurologic Deficit یا عدم آسیب شکمی (Chance Injury استفاده از Hyperextention Cast ) روبکرد درمانی می باشد.

در صورت وجود آسیب نورولوژیک و یا آسیب شکمی و یا موقعی که آسیب لیگامانی در درجه اول اهمیت آسیب نخاعی می باشد Posterior short-segment stabilization و فیوژن رویکرد درمانی میباشد.

4) رویکرد درمانی در Fracture-Dislocation

دراین نوع شکستگی مهره تثبیت  به روش Posterior Long Segment و ثابت نگهداشتن پدیکل به کمک پیچ و پلاک در 2 تا 3 مهره بالا و پایین مهره اسیب دیده و فیوژن به روش Local Bone Graft رویکرد درمانی می باشد. 

دکتر حسام عبدالحسین پور متخصص جراحی مغز و اعصاب دیسک و ستون فقرات

جراح ستون فقرات و دیسک کمر