انواع بیماری دیسک کمر و علائم آن

بدن انسان دارای 24 دیسک مهره ای است. هر کدام از دیسک ها، بین مهره های ناحیه کمر و گردن قرار گرفته، لایه بیرونی سختی داشته و ماده ای ژله مانند محتویات درونی آن را تشکیل می دهد. وظیفه ماده ژله ای جلوگیری از سایش مهره ها بر روی یکدیگر است.

عملکرد دیسک های بین مهره ای جذب شوک هایی است که در حین فعالیت یا ضربه ها به ستون مهره ها وارد می شود. بروز مشکل در یک یا چند دیسک بین مهره ای می تواند اثری منفی بر کیفیت زندگی فرد داشته و علائم زیر را برای او ایجاد کند:

انواع بیماری دیسک کمر

علائم دقیق هر بیمار بسته به نوع آسیب دیسک ها متفاوت است. برخی از این مشکلات در اثر آسیب ها و برخی دیگر در اثر پیری به وجود می آیند:

1_ فتق دیسک کمر

فتق دیسک، یکی از رایج ترین مشکلات این ناحیه بوده که گاهی اوقات با عنوان پارگی دیسک کمر یا بیرون زدگی دیسک نیز شناخته می شود. در هنگام بروز فتق، ماده نرم درون دیسک از طریق یک پارگی ریز به بیرون می ریزد. این پدیده گاهی اوقات رشته های عصبی مجاور را نیز تحریک کرده و سبب بروز درد و انواعی از علائم دیگر می شود.

علائم این مشکل در هر فرد متفاوت بوده اما بسیاری از افراد می توانند علائم زیر را تجربه کنند:

با این که فتق دیسک اغلب در اثر پیری به وجود می آید اما گاهی اوقات می تواند در اثر بلند کردن نامناسب اجسام سنگین نیز بروز دهد. در صورتی که فرد به جای پا ها، با استفاده از کمر خود اجسام سنگین را بلند کند یا در حین این کار چرخش یا پیچشی انجام دهد، امکان بروز فتق دیسک وجود خواهد داشت.

همچنین، حوادثی همچون زمین خوردن یا ضربه به کمر نیز می توانند از دیگر عوامل احتمالی این مشکل باشند. افرادی که اضافه وزن داشته، شغل هایی جسمانی داشته یا دارای سابقه خانوادگی فتق دیسک هستند، از نظر ابتلا به این بیماری در معرض خطر بالا تری قرار دارند.

2_ فشردگی عصبی

با این که فشردگی عصبی در تمام نواحی بدن می تواند بروز دهد اما فتق دیسک یکی از رایج ترین عوامل بروز آن به شمار می آید. برای مثال، فتق دیسک در ناحیه پایینی کمر می تواند بر یک ریشه عصبی فشار آورده و سبب بروز دردی شود که تا پشت پا ها انتشار می یابد. علائم فشردگی عصبی شامل موارد زیر می شوند:

🔔 فشردگی عصبی هنگامی بروز می دهد که بافت های اطراف، فشار زیادی را بر رشته عصبی وارد می کنند. این فشار می تواند عوامل مختلفی همچون نمونه های زیر داشته باشد:

3_ بیرون زدگی دیسک

در حالی که اغلب افراد بیرون زدگی و فتق دیسک را یکسان می دانند، این دو مشکلاتی متفاوت هستند. در فتق دیسک، لایه سخت و بیرونی دیسک دچار پارگی شده و محتویات درون آن به بیرون نشت می یابند. در بیرون زدگی دیسک، محیط دیسک به سمت بیرون آمده اما پارگی لایه بیرونی رخ نداده است.

این بیرون زدگی ها اغلب در نواحی پشت و کنار دیسک بروز داده و با فشردن ریشه های عصبی مجاور سبب بروز درد می شوند. علائم بیرون زدگی دیسک شامل موارد زیر می شوند:

بسته به محل بیرون زدگی دیسک، فرد ممکن است این علائم را در مناطق مختلف بدن خود تجربه کند. برای مثال، در صورتی که بیرون زدگی در ناحیه شکمی ستون فقرات باشد، فرد این احساسات را در ناحیه پایینی کمر، ران ها، باسن و کف پا تجربه خواهد کرد. بیرون زدگی دیسک در ناحیه گردنی، بروز علائم در گردن، بازو ها و دست ها را به دنبال خواهد داشت.

در برخی موارد، امکان احساس این موارد در ناحیه سر نیز وجود دارد. بیرون زدگی دیسک در ناحیه قفسه سینه بسیار رواج کمتری دارد. درد ناشی از این بیرون زدگی، از ناحیه بالایی کمر شروع شده و در تمام شکم یا قفسه سینه انتشار می یابد. این نوع درد اغلب با علائم مشکلات قلبی عروقی اشتباه گرفته می شود. البته، در صورت تجربه این درد افراد نباید آن را ناشی از مشکل کمر دانسته و مراجعه به پزشک ضرورت دارد.

4_ درد سیاتیک

عبارت درد سیاتیک، بیانگر دردی است که در امتداد عصب بزرگ سیاتیک ایجاد شده و از ناحیه کمر تا پشت پا ها را به خود درگیر می کند. درد سیاتیک، خود بیانگر یک مشکل پزشکی نبوده اما علائم آن خبر از وجود یک مشکل زمینه ای می دهند. مشکلات پزشکی مرتبط با این درد مواردی همچون لیست زیر هستند:

علائم درد سیاتیک نسبتا مداوم هستند. افراد مبتلا به درد یاد شده ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را تجربه کنند:

درد مداوم در یک سمت پا یا باسن: این درد به ندرت هر دو پا را به خود درگیر می کند.
درد پا اغلب در هنگام نشستن تشدید می شود.
درد پا به صورت سوزش، تیر کش یا گز گز توصیف می شود
درد سیاتیک تا به پشت یکی از پا ها و گاهی تا به کف پا و انگشتان نیز منتشر می شود.
اختلال در راه رفتن یا ایستادن به دلیل احساس درد شدید

علائم دیسک کمر و سیاتیک

🔔 درد سیاتیک بسته به محل درگیری عصب، می تواند به صورت غیر مداوم و تحریک کننده یا مداوم و ناتوان کننده باشد. پیری، اضافه وزن، ابتلا به دیابت، شغل هایی با فعالیت جسمانی و نشستن به مدت طولانی می توانند خطر ابتلا به درد سیاتیک را افزایش دهند.

5_ استنوز نخاعی

استنوز نخاعی، به تنگی و کاهش فضا های باز در کانال نخاعی گفته می شود. این مشکل اغلب در گردن و ناحیه پایینی کمر بروز می دهد. این مشکل در هنگام بروز، بر رشته های عصبی فشار آورده و علائم ناخوشایندی را ایجاد می کند که با گذشت زمان بدتر می شوند. علائم تنگی نخاعی بسته به محل تنگی متفاوت هستند. در صورت بروز تنگی نخاعی در ناحیه گردن ممکن است موارد زیر تجربه شوند:

🔔 علائم تنگی کانال نخاعی متنوع بوده اما می توانند شامل موارد زیر شوند:

با توجه به متعدد بودن عوامل احتمالی بروز تنگی کانال نخاعی، در صورت تصور بر ابتلای خود باید حتما به پزشک مراجعه شده تا عامل زمینه ای شناسایی شود. فتق دیسک، رشد بیش از حد توده استخوانی، ضخیم شدن رباط ها، آسیب های نخاعی و تومور ها از جمله این عوامل هستند.

با این که اغلب، افراد بالای 50 سال در معرض ابتلا به تنگی کانال نخاعی قرار دارند اما جوانان نیز می توانند در اثر بدشکلی های مادرزادی کانال نخاعی، آسیب ها و بیماری های ژنتیکی استخوان و عضلات به این بیماری دچار شوند.

درمان تنگی کانال نخاعی کمر

6_ بیماری دژنراتیو دیسک

دیسک های موجود در ستون فقرات همگام با افزایش سن علائم فرسودگی را نشان می دهند. با این که همه افراد مبتلا نمی شود اما بیماری دژنراتیو دیسک می تواند به عنوان بخشی طبیعی از فرایند پیری به شمار رود.

این مشکل الزاما یک بیماری نبوده و بیشتر پس از بروز درد ناشی از آسیب دیدن دیسک ها به وجود می آید. علت بروز این بیماری معمولا جریان خون نامناسب دیسک ها و عدم توانایی آن ها در ترمیم خود پس از آسیب دیدگی است. مبتلایان به بیماری دژنراتیو دیسک می توانند برخی از علائم زیر را تجربه کنند:

بی حسی یا گز گز اندام های انتهایی
تشدید درد در هنگام نشستن، خم شدن، بلند کردن اجسام یا چرخیدن
احساس رهایی از درد در هنگام راه رفتن، دویدن، تغییر وضعیت مداوم یا دراز کشیدن
اجساس ضعف در عضلات پا
دوره های درد شدیدی که چندین روز تا چندین ماه طول کشیده و دوباره باز خواهند گشت
احساس دردی که شدت آن از کم تا کاملا ناتوان کننده متغییر است

دیسک ها به طور طبیعی با افزایش سن دچار فرسایش شده و فرایند طبیعی پیری عامل اصلی بروز بیماری دژنراتیو دیسک است. برخی فعالیت ها و عوامل می توانند فشار بیشتری بر ستون مهره ها وارد کرده و این آسیب دیدگی را سرعت بخشند. از جمله این موارد می توان به نمونه های زیر اشاره کرد: